ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ

Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης 

Τεσσαρακοστής, της νηστείας του Πάσχα. Από τους 

λαογράφους θεωρείται ο επίλογος των εορτών της Αποκριάς,

 οι οποίες ουσιαστικά αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και 

τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα.

Οι βυζαντινοί, την Καθαρή Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -

Απόδοση, και τελούσαν δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά 

άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις 

μέρες μας. «Ίδε το έαρ το καλόν πάλιν επανατέλλει, φέρον 

υγείαν και χαρά και την ευημερίαν».

Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδος την Καθαρά Δευτέρα 

«καθαρίζουν» ό,τι απόμεινε από τα μη νηστίσιμα φαγητά της

 αποκριάς, Σε άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως π.χ. στην 

Ήπειρο, οι νοικοκυρές καθαρίζουν τις κατσαρόλες και όλα τα

χάλκινα σκεύη από τα λίπη της Αποκριάς με ζεστό 

σταχτόνερο μέχρι ν’ αστράψουν και βάφουν άσπρα τα 

πεζοδρόμια.

Το πιάτο της ημέρας περιλαμβάνει νηστίσιμα, ως 

αποτοξίνωση από το πλούσιο φαγοπότι της Αποκριάς.

 Χαλβάς, ταραμάς, ελιές, πίκλες, θαλασσινά, φασολάδα,

 βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. 

Τα νηστίσιμα συνοδεύονται από τη λαγάνα, ένα είδος άρτου

 χωρίς προζύμι, με ελλειπτικό σχήμα και πεπλατυσμένος για

 να ψήνεται εύκολα. Σχετικός και ο δημοτικός σατυρικός 

θρήνος:

Τ' ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα;

Πεθαίν΄ ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος

σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένεια

Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια

και στον τρανό τον πλάτανο, να μάσουμε στεκούλια.

Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στις εξοχές λέγεται 

Κούλουμα.

Για την ετυμολογία της λέξης Κούλουμα υπάρχουν πολλές 

εκδοχές. Κατά τον Νικόλαο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής 

λαογραφίας, η λέξη προέρχεται από το λατινικό Cumulus 

(κούμουλους) που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το 

τέλος. Εκφράζει δηλαδή το τέλος, τον επίλογο της Απόκριας.

 Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή προέρχεται από μια άλλη 

λατινική λέξη, την λέξη «κόλουμνα» δηλαδή «κολώνα». Κι 

αυτό επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας στην 

Αθήνα, έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.

Στον Δήμο Αθηναίων τα Κούλουμα γιορτάζονται στον Λόφο

του Φιλοππάπου, όπως και σε πολλούς Δήμους της χώρας,

 με προσφορά φασολάδας και νηστίσιμων στους δημότες.

Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί 

το πέταγμα του χαρταετού, με τα ποικίλα χρώματα και 

σχέδια, από μικρούς και μεγάλους, πιθανόν για να πετάξουν 

μακριά κάθε έγνοια του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη 

και όλα, τουλάχιστον στη φύση, είναι πιο χαρούμενα λόγω 

της ανθοφορίας και της βελτίωσης του καιρού.

Αν θέλεις να κατασκευάσεις το δικό σου χαρταετό, μπορείς να παρακολουθήσεις το παρακάτω video

Έθιμα:

·         Ο Αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι, είναι ένα έθιμο 

που 

διατηρείται από το 1801. Εκείνα τα χρόνια, παρόλο που το 

Γαλαξίδι τελούσε υπό την τουρκική κατοχή, όλοι οι κάτοικοι 

περίμεναν τις Αποκριές για να διασκεδάσουν και να χορέψουν 

σε κύκλους. Ένας κύκλος για τις γυναίκες, ένας για τους 

 άντρες. Φορούσαν μάσκες ή απλώς έβαφαν τα πρόσωπά τους

 με κάρβουνο. Στη συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι,

 το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα.

•       Βλάχικος Γάμος στη Θήβα. 

 Είναι ένα έθιμο που φθάνει στις μέρες μας περίπου από

 το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών. 

Οι Βλάχοι, δηλαδή οι τσοπάνηδες από τη Μακεδονία, 

την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, εγκατέλειψαν τότε 

την άγονη γη τους και βρήκαν γόνιμο έδαφος νοτιότερα. Το 

θέαμα είναι έξοχο, η γαμήλια πομπή πολύχρωμη, η μουσική 

που τη συνοδεύει (πίπιζες, νταούλια κ.ά.) εξαιρετικά ζωντανή.

•         Του Κουτρούλη ο Γάμος στη Μεθώνη Μεσσηνίας. 

Καρναβαλίστικος γάμος, που κρατάει από τον 14ο αιώνα. 

Στις μέρες μας, το ζευγάρι των νεονύμφων είναι δύο άντρες,

 που μαζί με τους συγγενείς πηγαίνουν στην πλατεία, όπου

 γίνεται ο γάμος με παπά και με κουμπάρο. Διαβάζεται το 

προικοσύμφωνο και ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.

·         Στη Μεσσήνη Μεσσηνίας γίνεται η αναπαράσταση της

 εκτέλεσης μιας γερόντισσας, της γριάς Συκούς, που κατά την 

παράδοση, κρεμάστηκε στη θέση Κρεμάλα της πόλης, με

εντολή του Ιμπραήμ Πασά, επειδή είχε το θάρρος, εξηγώντας 

   του ένα όνειρο που είχε δει, να του πει ότι η εκστρατεία του 

και ο ίδιος θα είχαν κακό τέλος από την αντίδραση και το 

σθένος των επαναστατημένων Ελλήνων. Μετά την 

αναπαράσταση, μπορεί κάθε επισκέπτης να "κρεμαστεί" από

 τους ψευτοδήμιους της κρεμάλας. Το απόγευμα της Καθαράς

 Δευτέρας γίνεται η παρέλαση με μαζορέτες, άρματα, 

μεταμφιεσμένους μικρούς και μεγάλους και χορευτικά 

συγκροτήματα.

·         Στην Κάρπαθο λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. 

Κάποιοι κάνουν άσχημες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και

 συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες) για να 

οδηγηθούν στο Δικαστήριο, που το αποτελούν οι σεβάσμιοι 

του νησιού. Τα αυτοσχέδια αστεία και τα γέλια ακολουθεί 

τρικούβερτο γλέντι.

·         Στις κοινότητες Ποταμιά, Καλόξιδο και Λιβάδια της Νάξου οι κάτοικοι ντύνονται Κορδελάτοι ή Λεβέντες.

 Οι Κορδελάτοι είναι φουστανελοφόροι και η δεύτερη ονομασία

 τους Λεβέντες αποδίδεται στους πειρατές.

 Από κοντά τους ακολουθούν και οι ληστές, οι Σπαραρατόροι, 

που αρπάζουν τις κοπέλες για να τις βάλουν με το ζόρι στο 

χορό και στο γλέντι, που κρατάει ως το πρωί.

·         Στα χωριά Μέρωνα και Μελιδόνια του Ρεθύμνου 

αναβιώνουν έθιμα όπως το κλέψιμο της νύφης, ο Καντής, 

το μουντζούρωμα, τα οποία, σε συνδυασμό με το καλό κρασί

 και τους ήχους της λύρας, αποτελούν μια μοναδική εμπειρία.

·         Στη Σκύρο, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι με παραδοσιακές 

ενδυμασίες κατεβαίνουν στην πλατεία του νησιού, όπου 

χορεύουν και τραγουδούν τοπικούς σκοπούς.



ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ!!!

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/494#ixzz2uPvbTTtF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%B1%CF%81%CE%AC_%CE%94%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B1

Τσικνοπέμπτη 2014 Στο Σχολείο!!!

Με κέφι,διάθεση και πάνω απ' όλα όρεξη το τσικνίσαμε, έτσι για το έθιμο.

Ο Διευθυντής και ο Σύλλογος Διδασκόντων εύχεται σε όλους σας

Καλές Απόκριες...

 με το κέφι και τη διάθεση να περισσεύει

Ξεφαντώστε !!! Είναι ευκαιρία!!!

ΑΠΟΚΡΙΕΣ

Την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου ανοίγει το «Τριώδιο». Μια εκκλησιαστική περίοδος δέκα εβδομάδων, που ξεκινά από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και φτάνει μέχρι και το Μέγα Σάββατο. Μέσα στην περίοδο αυτή περιλαμβάνονται οι Απόκριες, η Μεγάλη Τεσσαρακοστή(Σαρακοστή)καθώς και η αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.

Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή.

Η ελληνική αποκριά έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Συνδέεται µε την λατρεία του ∆ιονύσου, θεού του κρασιού και των εορτασµών.

 Η αγγλική λέξη «carnival» προέρχεται από το λατινικό «carnem levare» ή «carnis levamen», που σηµαίνει «διακοπή της βρώσης κρέατος».

Στα ελληνικά χρησιµοποιείται η λέξη «αποκριά» και σηµαίνει ακριβώς το ίδιο.

Αυτή η δηµοφιλής παράδοση προέρχεται από τις παγανιστικές τελετουργίες των αρχαίων Ελλήνων και τις γιορτές προς τιµή του ∆ιονύσου, θεού του κρασιού και της ευθυµίας.

 Οι άνθρωποι µεταµφιέζονταν σε σατύρους ή φορούσαν µάσκες και ξεχύνονταν στους δρόµους και στις γειτονιές συµπεριφερόµενοι «προκλητικά» µε  φράσεις και πράξεις.

Αυτό εξυπηρετούσε το σκοπό να επιτρέπεται να εκφράζονται ελεύθερα , ενώ έκρυβαν την αληθινή τους ταυτότητα πίσω από τις µάσκες.

Αυτή η παράδοση τελικά εξαπλώθηκε και σε άλλα µέρη του κόσµου µέσω της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας και την ανακάλυψη του Νέου Κόσµου. Όµως, οι παγανιστικές πρακτικές ήταν τόσο βαθιά ριζωµένες που δεν καταργήθηκαν τελείως .

Αργότερα, όταν εµφανίστηκε ο χριστιανισµός, αν και οι άνθρωποι σταµάτησαν να λατρεύουν τους θεούς του Ολύµπου, οι συνήθειες των Ελλήνων να µεταµφιέζονται και να γιορτάζουν στους δρόµους παρέµειναν.

Μια φορά τον χρόνο, τα καρναβάλια συµβαίνουν σε πολλές πόλεις και χωριά της χώρας µας.

Στην πραγµατικότητα, η αποκριά διαρκεί τρεις εβδοµάδες, και ξεκινάει 60 µέρες πριν το Πάσχα. Ονοµάζεται και Τριώδιο. Η λέξη προέρχεται από το «τρεις ωδές» που σηµαίνει οι τρεις ύµνοι που συνηθίζουµε να λέµε στην εκκλησία.

Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πριν την Τελετή της Αναστάσεως. Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρεις Ωδές.

Ξεκινά την πρώτη Κυριακή, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του «Τελώνη και Φαρισαίου».

Την δεύτερη Κυριακή , στο Ευαγγέλιο του «Ασώτου Υιού».

Η τρίτη είναι της «Απόκρεω» και η τελευταία Κυριακή της αποκριάς, κατά την οποία οι εορτασµοί και οι εκδηλώσεις φτάνουν στο απόγειο τους, είναι η «Τυρινή» (τυροφάγου).

 Το τέλος της αποκριάς είναι την αυγή της επόµενης µέρας: η πρώτη µέρα της Σαρακοστής, που ονοµάζεται Καθαρά ∆ευτέρα.

Οι άνθρωποι µαζεύονται για τους τελευταίους εορτασµούς. Ζωντανή παραδοσιακή µουσική, τραγούδι, χορός, θαλασσινά, ούζο, κρασί, και όλοι είναι καλεσµένοι στην γιορτή. Το παραδοσιακό ψωµί «λαγάνα» είναι διαθέσιµο αυτήν την µέρα στους φούρνους. ∆εν επιτρέπεται να φαγωθεί κρέας ή ελαιόλαδο, αλλά αυτό δεν εµποδίζει κανέναν από το να διασκεδάσει. Οι άνθρωποι συνήθως πάνε στην εξοχή αυτήν την µέρα. Και το πιο φαντασµαγορικό έθιµο είναι το πέταγµα των χαρταετών. Ο ουρανός γεµίζει από πολύχρωµους χαρταετούς, που πετάνε σαν πουλιά και καλωσορίζουν την άνοιξη… Στην Αθήνα, µαζεύονται στις κορυφές των λόφων της πόλης (Φιλοπάππου, Στρέφη, Λυκαβηττός) όπου και πετούν τους χαρταετούς και υπάρχει ζωντανή µουσική, παραδοσιακή και µοντέρνα και όλοι χορεύουν!

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ

Ο δεύτερος μήνας του έτους, με διάρκεια 28 ημέρες 

για τα κοινά έτη και 29 ημέρες για τα δίσεκτα,  κάθε 

τέσσερα χρόνια (χρονολογίες που διαιρούνται 

ακριβώς με το 4, όπως 2008, 2012, 2016 κ.ο.κ.).

 Αρχικά ήταν ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας 

του Ρωμαϊκού ημερολογίου.

Γύρω στο 153 π.Χ, όταν ο Ιανουάριος έγινε ο πρώτος 

μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου, ο Φεβρουάριος 

καθιερώθηκε ως δεύτερος, θέση που διατηρεί μέχρι 

σήμερα στο δωδεκάμηνο ημερολόγιο.

Στο αρχαίο Αττικό ημερολόγιο ο Φεβρουάριος 

αντιστοιχούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα

 Γαμηλιώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα 

Ανθεστηριώνα. Το διάστημα αυτό στην Αθήνα 

γιορτάζονταν τα:

        Θεογάμια, προς τιμή του Δία και της Ήρας.

        Ανθεστήρια, προς τιμή του Διονύσου. 

 Την πρώτη μέρα της γιορτής ανοίγονταν τα πιθάρια με 

το νέο οίνο, ο οποίος αναμειγνυόταν με νερό για να 

προσφερθεί ο πρώτος «κεκραμένος οίνος», το πρώτο 

«κρασί».

Το όνομά του προέρχεται από το 

λατινικό ρήμα februare (εξαγνίζω, 

καθαίρω), λόγω των τελετών 

 εξαγνισμού και καθαρμού 

που τελούνταν στη Ρώμη (Februa 

και Feralia), από τις οποίες 

προέρχονται οι μεταγενέστερες 

γιορτές των Απόκρεω και 

οι εκδηλώσεις του Καρνάβαλου. 

Τον Φεβρουάριο γιορτάζονταν στην Αρχαία Ρώμη και 

οι γιορτές:

         Λουπερκάλια (Lupercalia), γιορτή της 

γονιμότητας, προς τιμή του θεού Φαύνου (του Πάνα των

 Ελλήνων) στις 15 Φεβρουαρίου. Οι Ρωμαίοι θυσίαζαν 

κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με 

λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να 

τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Η γιορτή μπορεί να 

καταργήθηκε από την Καθολική Εκκλησία τον 5ο αιώνα 

μ.Χ, αλλά την οικειοποιήθηκε με τη γιορτή του Αγίου 

Βαλεντίνου και την Ημέρα των Ερωτευμένων στις 14 

Φεβρουαρίου.

        Φορνακάλια (Fornacalia), προς τιμή της 

θεότητας Φόρναξ, που εφηύρε τους φούρνους για το 

ψήσιμο ψωμιού και φαγητών (17 Φεβρουαρίου).

         Χαρίστια (Charistia), οικογενειακή γιορτή για 

διασκέδαση, αλλά και για την επίλυση των διαφορών 

μεταξύ των μελών της (20 Φεβρουαρίου).

Στη λαϊκή παράδοση ο Φεβρουάριος ονομάζεται 

κυρίως λόγω της μικρότερης διάρκειάς του:

·         Μικρός

·         Κουτσός

·         Κουτσοφλέβαρος

·         Γκουζούκης (ατελής)

·         Κούντουρος (κολοβός)

        Φλεβάρης

από τη συσχέτισή του με τις «φλέβες», δηλαδή τα 

υπόγεια νερά, που αναβλύζουν λόγω των πολλών 

βροχών.

Γιορτές

·   Του Αγίου Τρύφωνα 1 Φεβρουαρίου. 

Ο άγιος Τρύφωνας θεωρείται φύλακας των αμπελιών. 

   Της Υπαπαντής 2 Φεβρουαρίου. 

Γιορτάζεται σε ανάμνηση της συναντήσεως του Συμεών με το παιδίον Ιησού (Λουκ., 2.25). 

Τότε γίνονται προβλέψεις. «Ό,τι καιρό κάνει της Υπαπαντής, θα βαστάξει σαράντα ημέρες». Αν είναι καλός ο καιρός στις 2 Φεβρουαρίου, ο βαρύς χειμώνας θα διαρκέσει πολύ ακόμα. Από τις 2 Φλεβάρη σταματούν οι γιορτές και μαζί η αργία και η σχόλη.

Του Αγίου Συμεών 3 Φεβρουαρίου. Ο Άγιος τιμάται από τις εγκύους, που έλεγαν παρετυμολογώντας: «για να μη γεννηθεί το παιδί σημειωμένο».

Του Αγίου Χαραλάμπους 10 Φεβρουαρίου

Παροιμίες

 Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, πάλι ή άνοιξη μυρίζει μα κι 

αν τύχη να θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.

Καλοκαιριά της Υπαπαντής, Μαρτιάτικος Χειμώνας

Ό,τι ημέρα κάμει της Παπαντής, θα την κάνει σαράντα 

μέρες.

Φλεβάρη, φλέβες (νερού) μ' άνοιξες

Τον Φλεβάρη τον καλό ανοίγει η γης από το νερό.

Φλεβάρης, κουτσοφλέβαρος, έρχεται κούτσα 

κούτσα, όλο νερά και λούτσα.

Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.

Άγιε Πολύκαρπε βόηθα το σπόρο να φυτρώσεικαι να 

πολυκαρπίσει.

Του Άη Τρυφώνου μην δουλέψεις και τα χέρια σου 

κλαδέψεις.

Το Φεβρουάριο ανθίζει η αμυγδαλιά νωρίτερα από

όλα τα υπόλοιπα φυτά, σηματοδοτώντας την αρχή 

της άνοιξης.

Γνωρίζετε για ποιο λόγο όμως γίνεται αυτό;

Η αμυγδαλιά λοιπόν, ανθίζει νωρίτερα, επειδή σε 

σχέση με τα άλλα φυτά έχει «ατελή» άνθη. Αυτό 

δημιουργεί προβλήματα με την απαραίτητη παρουσία 

των εντόμων που θα μεταφέρουν τη γύρη από το 

αρσενικό λουλούδι στο ωάριο του θηλυκού 

λουλουδιού, για να γίνει η γονιμοποίηση.

Αν, λοιπόν, η αμυγδαλιά άνθιζε αργότερα, μαζί με τα 

άλλα φυτά, υπήρχε ο κίνδυνος τα έντομα που τη 

γονιμοποιούν να προτιμούσαν τα άλλα λουλούδια. 

Έτσι, ανθίζοντας νωρίς και μόνη της διασφαλίζει την 

παρέμβαση των εντόμων που είναι αναγκασμένα,

 θέλοντας και μη να την προτιμήσουν.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/500/178#ixzz2s5JLLCGx

           http://el.wikiquote.org/wiki